De buitenlandse zomervakantie van 2020 lijkt avontuurlijker dan ooit te worden. Op reis kunnen we alleen als we niet bang zijn verzeild te raken in een tweede coronagolf met nieuwe lockdowns en geannuleerde vluchten. "Maak geen vakantieplannen voor deze zomer”, waarschuwde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie medio april.

Waarom is vakantie, vrije tijd en reizen zo onmisbaar? Mag je wel aan vakantie denken als er net duizenden mensen zijn overleden aan een ziekte die ons nog altijd bedreigt? Is dat het waard?

Toch wel, meent Ap Dijksterhuis, hoogleraar sociale psychologie. De wereldwijde pandemie heeft onze eigen wereld klein gemaakt. Dijksterhuis vertelt in de Volkskrant: “We kunnen niet zonder vakanties. Burn-out is volksziekte nummer één. Je moet periodiek even vrij zijn en weggaan uit je vertrouwde omgeving. Vakantie is als een schoonmaakhulp door het hoofd.”

Reizen is méér dan een leuk tijdverdrijf. Jessica Bloom, onderzoeker aan de universiteiten van Groningen en Tampere, Finland, brengt het belang in kaart aan de hand van het wetenschappelijke Dramma-model. Dat staat voor Detachment (onthechting), Relaxation (ontspanning), Autonomy (autonomie), Mastery (meesterschap, nieuwe uitdagingen, nieuwe dingen leren), Meaning (iets betekenisvol doen) en Affiliation (verbondenheid).

“Deze 6 aspecten spelen een rol bij de invulling van je werk, je hobby's en je vrije tijd. Het kan natuurlijk zijn dat je werk veel nieuwe uitdagingen biedt en je veel vrijheid hebt in wat je doet. Maar dan nog heb je vrije tijd en vakantie hard nodig. Ik schrik van al die mensen die redeneren: we kunnen door de coronacrisis niet reizen, dus ik neem geen vakantiedagen op, want dat is zonde. Juist nu is die redenering gevaarlijk. Veel mensen werken thuis, minder ergonomisch dan op het werk. We maken ons zorgen als gevolg van de overdaad aan coronanieuws. We zijn extra belast, omdat de kinderen veel thuis zijn. Des te meer reden om vakantie te nemen.” 

Gelukkig biedt het Dramma-model ook soelaas als we niet (ver) van huis kunnen. Bloom: “Je kunt je vrije dagen in het teken zetten van dit mechanisme. Richt je 2 dagen op ontspanning, 2 dagen op iets wat betekenis geeft, 2 dagen om meer verbondenheid te voelen. Daarvoor hoef je niet op reis, maar het vergt wel wat meer creativiteit. En vergeet vooral niet die eerste letter, de D van detachment. Het begint met onthechting. Zet je out of office aan. Sluit je laptop op in een kast en geef de sleutel desnoods aan je partner.”