Geluk, succes en bloei zijn heerlijk, maar het leven heeft ook een donkere, onvolmaakte kant die nooit helemaal kan worden overwonnen. Daarom kan psychologie niet alleen gericht zijn op ontwikkeling, maar moet zich ook bezighouden met troost. Ons vak gaat niet alleen over het verbeteren van mensen, maar ook over het kweken van draagkracht en moed. Maar wat is troost eigenlijk? En wat gebeurt er precies wanneer je wordt getroost?

Myrthe Meester schreef er een interessant artikel over in tijdschrift De Psycholoog. Ze onderzoekt daarin de rol van troost wanneer het even niet meezit. Zo lang alles soepel verloopt, is het immers gemakkelijk zingevingsvragen te ontwijken. Maar ze dringen zich onvermijdelijk op als het leven niet meer leuk is en de zin ervan dus niet meer vanzelfsprekend. Verdriet en tegenslag horen bij het leven, zoals het ook heel normaal is af en toe stil te staan bij de vraag waarom je eigenlijk leeft.

Met het stellen van die vraag komt volgens filosoof Ton Lemaire ons ‘oerverdriet’ aan de oppervlakte: het diepmenselijke verdriet omdat we nu eenmaal niet volmaakt zijn, ten diepste kwetsbaar zijn en weten dat we uiteindelijk zullen sterven. Hoewel deze kwetsbaarheid ons leven enerzijds verdiept en extra kostbaar maakt, maakt het ons aan de andere kant ook ‘troostbehoeftig’. We zijn wezens met een diepe nood aan manieren om de onvolmaaktheid te verdragen en ons ermee te verzoenen, aldus Lemaire.

Om die reden kan een troostrijke ervaring een mens vleugels geven, nieuwe energie om de strijd van het bestaan weer aan te gaan. Troost maakt volgens filosoof Hans Blumenberg ‘het ondraaglijke draaglijk’ Wie getroost wordt, ontdekt in zichzelf het vermogen om datgene in zijn leven te integreren waarvan hij vreesde dat het hem zou vernietigen. En een mens die niet bezwijkt onder de last van zijn pijn en onvolmaaktheid, is uiteindelijk beter in staat om voor zichzelf op te komen en zijn leven een vruchtbare wending te geven.

Meer lezen over troost? Je vindt het artikel van Myrthe Meester hier.