Onze moderne wereld, overvol en overprikkeld, duldt geen leemte. Wie het niet druk heeft met werk, doet druk. Het sociale leven is veelal een agendapunt. Zelfs doelloze activiteiten als wandelen krijgen een functie, wanneer we er een sport van maken. Ondertussen worden de laatste verloren momenten, in de rij of onderweg, opgevuld met achteloos gescrol.

Zonde, want nietsdoen is belangrijk voor een mens. Niksen − iets uitvoeren zonder vooropgezet doel − is goed voor de creativiteit, vergroot de concentratie en helpt ons te reflecteren. “Aandacht is eindig en niksdoen geeft de concentratienetwerken in het brein de kans zich te herstellen”, aldus hoogleraar cognitieve psychologie Stefan van der Stigchel (Universiteit Utrecht).

Dat het moeilijk is, niksen, dat weten we. Zo worden we geconfronteerd met onze gedachten en voor je het weet, word je gegrepen door gevoelens van angst, onrust of verdriet. Of zoals filosoof Hans Schnitzler het mooi verwoordt: ‘Wie even niets doet, voelt een bepaalde leegte.’ En dat willen we niet. Dus als we in de trein zitten of in de rij staan, pakken we gauw die telefoon erbij; even checken of er niet toch… En we zijn weer afgeleid’.

Waarom zouden we het eigenlijk doen, dat niksen? Nou, het is gezond, goed voor wat zelfreflectie én ontzettend bevorderlijk voor de creativiteit. Ons brein heeft een bepaalde modus nodig om tot de beste inzichten te komen en je raadt het al; die modus zit in het nietsdoen. Het is misschien wat flauw om te zeggen, maar zodra je de leegte voelt, ben je 'goed bezig’.

Voor de rustelozen onder ons is niksdoen zo makkelijk niet. Dan raadt Olga Mecking, auteur van de internationale hit Niksen – The Dutch Art of Luieren, aan net iets meer dan niks te doen. “Je kunt muziek aanzetten of krabbeltjes maken op papier. Je kunt bakken of breien. Zo kunnen je gedachten vrij zijn.” Een fysieke bezigheid houdt het brein op die manier inderdaad aan het lijntje, zegt psycholoog Van der Stigchel. “Veel mensen hebben moeite met stilzitten, doordat ze van nature beweeglijk zijn. Door te bewegen, hebben ze minder last van de fysieke onrust in het lichaam en kunnen ze toch niksen.”

Lees het volledige artikel hier.