Zo'n 10 procent van alle werkenden is met 'mentaal pensioen’. Zij zijn fysiek aanwezig op het werk maar tellen vooral af naar hun pensioen. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Kan een bonus hen motiveren? Een compliment werkt beter, aldus de onderzoekers.

Het geven van vertrouwen is van cruciaal belang om medewerkers te motiveren, zo benadrukt de Israëlisch-Amerikaanse gedragswetenschapper Dan Ariely in de Volkskrant. Hij is auteur van het boek Motivatie dat onlangs in het Nederlands verscheen. "Steeds meer organisaties timmeren alles dicht met ingewikkelde contracten”, aldus Ariely. "In die contracten staat aan welke regels werknemers moeten voldoen en wat voor boetes ze krijgen als ze zich hier niet aan houden. Hiermee zeg je als werkgever eigenlijk: we vertrouwen je intenties niet."

Werkgevers gebruiken vaak externe positieve prikkels zoals bonussen, borrels en bedrijfsuitjes om de motivatie te verhogen. Volgens Ariely is dit niet effectief. "Een bonus kan even het gewenste effect opleveren, maar daarna zakt de productiviteit in. Je went aan het geld of denkt: ik heb de buit binnen en kan wel even rustiger aandoen." Het effect van een compliment is volgens de gedragswetenschapper blijvender: het draait allemaal om erkenning. "Als je als werknemer het gevoel hebt dat je inwisselbaar of nutteloos bent, wordt alle motivatie de kop ingedrukt.”