Binnenkort verschijnt mijn boek 'Helder Toezicht, Hoe krijg je meer impact in je rol als commissaris?' Met tips van ervaren commissarissen. Eén van die commissarissen, Gijs de Vries, schreef dit treffende voorwoord:

Toezichthouden gaat over T-W-A. Het begint met de T van Toezichthouden op de formele taken, de W slaat op de werkgeversrol en de A staat voor adviseur zijn, oftewel de klankbordrol. In het verlengde van deze drie kerntaken wordt ook het ambassadeur zijn voor de organisatie vaak genoemd, en ook het inbrengen van de netwerken en relaties van de toezichthouder waar dat nodig en opportuun is. Daarnaast is er een soort overkoepelende rol, namelijk die van ‘moreel kompas’; over hoe je met de waarden en normen binnen de organisatie omgaat. Toezichthouden raakt een drietal dimensies: 

- Inrichting: is het fundament in orde?

- Inhoud: doen de toezichthouders de juiste dingen en doen ze die goed?

- Interactie: hoe doet de RvT dit samen en wat is ieders persoonlijke inbreng?

Al deze aspecten komen samen in de vier invalshoeken van dit boek. Hoe leer je als commissaris en toezichthouder objectief oordelen en besluiten. Op welke wijze kan je beter zicht krijgen op persoonlijkheid en ontwikkelpunten van bestuurders. Wat zijn de onderstromen en teamdynamiek binnen het bestuur, maar ook in de RvT en tussen het bestuur en de RvT. Met als laatste invalshoek het zicht krijgen in de eigen ontwikkeling van toezichthouders. 

Het boek biedt handvatten voor commissarissen en toezichthouders om beter zicht op hun bestuurders te krijgen, maar vice versa ook op hun eigen functioneren. De opbouw is via 17 hoofdstukken en een slothoofdstuk getiteld ‘De volgende stap’. Die stap is feitelijk je eigen invulling hieraan geven door te reflecteren op wat je herkent, wat nieuwe gezichtspunten zijn, welke andere inzichten en perspectieven bij het lezen opkomen en welke nieuwe toezichtvragen dit oproept.

Dit boek bevat een helder overzicht met tal van aanknopingspunten die ook ingaan op de behoefte bij toezichthouders om meer dilemmagericht als bestuur en RvT met elkaar de dialoog aan te gaan en ruimte te geven aan paradoxen en twijfels. Een dilemma hoeft niet per se een twijfel te zijn, maar kan over verschillende keerzijden van de werkelijkheid gaan of een andere manier van kijken inhouden dan wel een verschillende interpretatie van iets zijn. Door die verdieping op te zoeken, worden verschillende dimensies achter een topic blootgelegd en door die uitersten op te zoeken, is een besluit beter doorgrond en gefundeerd. Hierdoor kunnen bestuurders en toezichthouders meer de randen van de discussie opzoeken. Dat verrijkt de dialoog, omdat daardoor meer tijd wordt besteed aan bijvoorbeeld de afweging van verschillende scenario’s, pro’s en contra’s, belangen van verschillende stakeholders, onderstromen en dynamieken in de organisatie. Dit zorgt er ook voor dat de kwaliteit van de onderlinge samenwerking wordt verbeterd. Kortom, het boek is een praktische gids dat ook leert dat toezichthouden een vak is dat je moet bijhouden.

Gijs de Vries 

Voorzitter Raad van Toezicht bij het Erasmus MC (tot 1-1-2024), TNO, Integraal Kankercentrum Nederland en Slachtofferhulp Nederland/ Perspectief Herstelbemiddeling, president-commissaris bij de Arbo Unie en voorzitter bestuur Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Daarnaast is hij coach bij Executive Sherpa Coaching/Mind&Health te Naarden